یکی از مفاهیم موجود در حوزه حفر چاه، چاه غیر مجاز می باشد. سرخط بسیاری از خبرهای آب و فاضلاب، کشف و پرکردن چاه های غیر مجاز آب می باشد. گرچه این مفهوم بسیار ساده و روشن است اما ممکن است افرادی با این مفهوم آشنا نبوده و به درستی ندانند که چاه غیر مجاز چیست و منظور از برداشت غیر مجاز یا برداشت بیش از حد مجاز چه می باشد. در این مطلب این مفاهیم را به شما معرفی می کنیم.
صفحه های آب زیرزمینی منبعی غنی و مناسب برای دریافت آب جهت مصارف کشاورزی می باشد. در کل سطح زمین منابع زیرزمینی آب وجود دارد و این صفحه آبی در همه جا گسترده شده است. به همین دلیل برخی از افراد تصور می کنند که چون سفره آب زیرزمینی در زمین شخصی یا کشاورزی اش قرار گرفته می تواند خودسر در آن چاه آب حفر کرده و از آب آن برای کشاورزی استفاده نماید، در حالی که چنین نیست و برای حفر چاه آب باید پیش اقداماتی انجام داد.
قوانین حفر چاه آب و برداشت از آبهای زیرزمینی
همانطور که ذکر شد برای حفر چاه آب باید پیش اقداماتی انجام داد. این پیش اقدامات در واقع انجام مراحل قانونی برای دریافت مجوز حفر چاه می باشد. می دانیم که سفره های آب زیرزمینی دارای محدودیت هستند و در این دوره خشکسالی برداشت بیش از حد از آنها باعث خشک شدن کلی این سفره ها می شود. در عین حال این کار می تواند تاثیرات منفی در طبیعت داشته و فرونشست زمین را به دنبال داشته باشد. از این جهت قانونگذار برای مقابله با این کار مجموعه ای از قوانین را وضع کرده است.
به موجب این حفر چاه، قنات یا چشمه ها برای برداشت از منابع آب زیرزمینی در هر منطقه ای از کشور که باشد باید با اجازه و موافقت وزارت نیرو انجام شود. بنابراین برای حفر چاه و برداشت آب باید از وزارت نیرو مجوز دریافت نمود. وزارت نیرو با توجه به خصوصیات زمین شناسی و همچنین وضعیت فعلی سفره آب زیرزمینی در آن منطقه و با در نظر گرفتن مجموعه قوانین و مقررات وضع شده پروانه حفر و بهره برداری از چاه آب را صادر می کند.
این مجوز در بر دارنده محل چاه، عمق چاه (عمیق یا سطحی بودن چاه) می باشد. در مجوز مذکور کارشناسان متخصص در این حوزه برای میزان برداشت از چاه و زمان برداشت هم میزان مشخص کرده اند تا برداشت آب آسیبی به سفره ها وارد نکند. بنابراین حفر هر نوع چاه برای برداشت آب بدون دریافت مجوز غیر مجاز و غیر قانونی بوده و جرم محسوب می شود. با وجود این قانون شاهد ده ها هزار حلقه چاه غیر مجاز در کشور هستیم که تا به حال شناسایی شده اند.
چاه غیرمجاز و برداشت بیش از حد مجاز
مشخص شد که حفر چاه با هر روش حفاری چاه که باشد مستلزم دریافت مجوز از وزارت نیرو می باشد. همچنین گفته شد که در مجوز چاه، علاوه بر عمق چاه میزان برداشت آب هم تعیین شده است. بنابراین اگر فردی بدون مجوز اقدام به حفر چاه آب نماید خلاف قانون عمل کرده و چاه غیر مجاز حفر نموده است.
همچنین اگر فردی مجوز حفر چاه داشته باشد، اما طبق آن مجوز عمل نکرده و بیش از حد تعیین شده آب برداشت نماید، برداشت بیش از حد مجاز از چاه انجام داده است. این قوانین گرچه سالیان زیادی است که وضع شده و در موارد بسیاری با متخلفین برخورد شده اما همچنان تعداد زیادی چاه غیرمجاز وجود دارد که وزارت نیرو موفق به کشف آنها نشده است.
